Beste Babette, laat ik dit keer eens beginnen met een rectificatie *smiley die schuldbewust in de camera kijkt* vorige week eindigde het verhaal een beetje rommelig omdat ik halvers over mijn schouder een film zat te kijken die erg grappig bleek te zijn. Een samenvoeging van The Hangover en The Hunger Games die The Hungover Games heette, en niet Hangover, zoals ik schreef. Klein foutje maar maakt het wel lastig zoeken, zo’n letter verschil. Natuurlijk hebben we ook nog Dakar zitten kijken, de stoet van rallyauto’s, -motoren en -vrachtwagens die door de woestijn van Saoedi Arabië trekt. Tijdens de zogenaamde shake down, een testdag voor het echt begint, en de eerste etappes moet er al flink gesleuteld worden. Het ene team oefent nog even met het vervangen van een aandrijfas, het andere team moet in het zand meerdere lekke banden wisselen. En dan zeggen ze dingen als “ja aandrijfas, ja als jij me niet aan de praat houd, ben ik binnen 10 minuten klaar” of “poeh ja, 3 lekke banden, dat kost dan 3 keer een minuut of 7, 8” *smiley met opengesperde ogen* ploeterend door het zand zijn ze sneller met onderdelen verwisselen, dan dat ik bij jou een koplamp kan vervangen! Absurdistisch. En dan sta jij nog gewoon in de garage ook, hoef ik niet bang te zijn dat als er een boutje op de grond valt, die meteen in het zand is verdwenen. Wat verder opviel was de Hongqi, een Chinees automerk dat ook meestrijd. Aan de buitenkant een typisch Chinees uiterlijk zoals Westerlingen denken dat alle Chinese auto’s eruit zien: als een oldtimer met een overdaad aan chroomwerk en een grille waar een heel gezin in kan wonen. Dat hebben ze dan op een verhoogd 4×4 onderstel gezet, waarin een Chevrolet V8 hing te rochelen om het statige gebouw vooruit te bewegen *smiley die zit te juichen in z’n tuigje* het is anders, het is gek, het heeft een lekker geluid, het heeft al een koddige roepnaam (‘Honkie!’), die auto vinkte alle vakjes aan om op de Lijst Van Hebben te komen. Ik ben benieuwd hoe het er straks allemaal uitziet als ze bij de finish aan komen.
Maandag was de eerste echte werkdag van het nieuwe jaar, zowel Wingman als ik waren nog een dag extra vrij. In de laatste dagen van vorig jaar waren Wingmans Opa en Oma in dezelfde nacht overleden, niet uit dezelfde bloedlijn en familietak, daardoor waren de uitvaarten ook tegelijkertijd gepland waardoor we moesten kiezen. Die ochtend reed ik met Wingman en zijn Vader mee naar het laatste eerbetoon aan Opa. Bij Amerikaanse uitvaarten (je komt ze nog wel eens tegen in films en series) word wat gezegd over “Ashes tot ashes, dust to dust.” Wat in het Nederlands word vertaald als “Uit stof zijn we geboren en tot stof zult gij wederkeren.” Of iets van die strekking, want tegenwoordig moet alles zo origineel en ‘eigen’ mogelijk. Toevallig ben ik net in een nieuw boek begonnen, Mythos, waarin Stephen Fry de Griekse mythes opnieuw verteld. Daar wil ik graag een stukje uit voordragen, als dat mag. Mag dat? Ik doe het gewoon.
Uit chaos geboren
Het ontstaan van het heelal wordt tegenwoordig verklaard door te wijzen op de Oerknal, een gebeurtenis waarbij in één enkel ogenblik alle materie is ontstaan waarvan alles en iedereen gemaakt is. De oude Grieken waren een andere opvatting toegedaan. Zij zeiden dat het niet met een knal begonnen was, maar met CHAOS. Was Chaos een goddelijk wezen of alleen maar een toestand waarbij er niets was? Of kwam Chaos neer op de manier waarop we het woord nu gebruiken, een ongelooflijk zootje? De slaapkamer van een puber, zeg maar, maar dan nog erger?
Een gapende afgrond, zoiets. Of een gapende leegte. Heeft Chaos uit het niets leven en materie gehaald of heeft Chaos leven gegeeuwd of in zijn dromen geschapen of op een andere manier tevoorschijn getoverd? Weet ik veel – ik was er niet bij. En jij ook niet. En toch in zekere zin weer wel, omdat alle elementen waaruit wij bestaan er toen ook al waren. We kunnen hier volstaan met te zeggen dat het volgens de Grieken Chaos was die met een enorme hoestbui of een zware hik of een stuiptrekking of een stroom braaksel de lange scheppingsketen in gang zette die is uitgelopen op pelikanen en penicilline en paddenstoelen en padden, mierenleeuwen, mieren, leeuwen, mensen en narcissen en moord en kunst en liefde en verwarring en doodgaan en waanzin en speculaasjes.
Wat de waarheid ook is, de hedendaagse wetenschap is het erover eens dat alles voorbestemd is om terug te keren tot chaos. Dat onvermijdelijke lot word ‘entropie’ genoemd; het maakt deel uit van de grote cyclus van Choas naar orde en weer terug naar Chaos. Je broek is begonnen als chaotische atomen die zich op de een of andere manier in de loop van de ontelbare jaren hebben gerangschikt tot iets levends, dat langzaam is geëvolueerd tot een katoenplant, en een deel daarvan is verwerkt tot het fraaie omhulsel om jouw mooie benen. Over een tijdje doe je de broek weg – niet meteen nu al, hoop ik – en rot ze weg in een berg vuilnis of word ze verbrand. Daarmee krijgt de materie waarvan ze is gemaakt haar vrijheid terug en gaat ze weer deel uitmaken van de atmosfeer van de aarde. En als de zon ontploft en alle materie van onze wereld vernietigt, waaronder ook de bestanddelen van jouw broek, keren al die atomen terug naar Chaos. En wat opgaat voor jouw broek, gaat natuurlijk ook op voor jou.
Dus de Chaos waarmee alles is begonnen, is ook de Chaos waarmee alles zal eindigen.
Misschien ben jij iemand die vraagt: “Maar wie of wat was er dan vóór de Chaos?” Of: “Wie of wat was er vóór de Oerknal? Er moet toch iets geweest zijn?”
Nou, nee. We moeten aanvaarden dat dat er niet was, omdat er nog geen Tijd was. Niemand had nog een startknop van de Tijd ingedrukt. Niemand had “Nu!” geroepen. En omdat de Tijd nog moest worden geschapen, hadden woorden als ‘voor’, ‘tijdens’, ‘wanneer’, ‘dan’, ‘na het eten’ en ‘vorige week woensdag’ nog geen betekenis. Het kost even knarsen met je kop, maar het is niet anders.
Het Griekse woord voor ‘alles wat er is’, wat wij ‘het universum’ zouden noemen, is KOSMOS. En op dit ogenblik is Kosmos Chaos en alleen maar Chaos omdat Chaos het enige is wat er is. De Kosmos die zich uitrekt, het orkest dat begint te stemmen…
*smileys die applaudisseren* Stephen Fry, heel erg bedankt voor je mooie tekst! Zo teruglezend heb ik zojuist mijn eigen uitvaart-verhaaltje zitten typen.
Dinsdag was er dan wel weer gewoon werk. Rustig aan beginnen op een bekend rondje, straatzand laden in Schagen voor de nieuwbouw in Heerhugowaard waar ondertussen al straten beginnen te verschijnen. Hoewel Oud&Nieuw al een paar dagen geleden was, ging het nog steeds over het wel of niet invoeren van een vuurwerkverbod. Een collega zei dat we al lekker opschieten richting een dictatuur, waarin de overheid bepaalt welke tradities en gewoontes we wel en niet mogen doen. De collega is inderdaad zo iemand die ’s nachts vuurwerk gaat afsteken, en ook rijd hij met een dieselauto van net iets meer dan 10 jaar oud, dus mag hij nu nog meer motorrijtuigenbelasting gaan betalen. Ik snap zijn gedachtegang wel. Tegelijkertijd zijn die steeds maar hogere kosten, of het nu wegenbelasting of belasting in het algemeen is, een goede reden om vuurwerk af te schaffen. Er is voor 77 miljoen (als ik het goed had gehoord) aan vuurwerk gekocht, uitgaande van 21% BTW is er dan 16.170.000 euro de staatskas in gegaan, dat is 16,17 miljoen. Ik ben benieuwd hoeveel zorgkosten er zijn gemaakt, oogkassen en handen zonder vingers die snel gehecht moesten worden, brandwonden en paniekaanvallen die behandeld werden. En dan de openbare bushokjes, prullenbakken en speeltuintjes die vernield zijn. Woningen, flatgebouwen, schuren, monumentale houten molens die zijn afgebrand. Die kosten zijn toch voor de verzekering? Jawel, maar als er veel geld uitgekeerd moet worden, gaat straks gewoon de premie omhoog, ook voor de mensen die geen vuurwerk afsteken. Zijn die kosten meer of minder dan de 16 miljoen die de overheid eraan heeft verdiend *smiley die achter z’n oor krabt* misschien moeten we die discussie nog eens voeren met zijn allen.
Ook was er nieuws over de bouwsector. Vorig jaar hadden we PAS en PFAS, nu kregen we te horen dat ondanks alle groene voornemens van het kabinet, er nog steeds heel veel woningen worden opgeleverd met een gasaansluiting. De reden (of smoes) is dan dat er geen warmtenet in de buurt is om op aangesloten te worden, of dat het electriciteitsnet nog niet zwaar genoeg is om al die energievraag op te vangen *smiley die met z’n ogen rolt* van die nieuwbouwhuizen waar dan 2 lullige zonnepaneeltjes op liggen. Als ze meteen het hele dak vol leggen, dan heb je al aardig wat stroom dat je in warmte om kunt zetten, zodat je geen gas meer nodig hebt. Ook geen groen biogas. Dan voldoet je huis meteen aan de BENG-norm, want dat is het volgende probleem. BENG staat voor Bijna Energie Neutraal Gebouw, een gebouw dat zo weinig energie verbruikt en een groot gedeelte zelf kan opwekken, zodat er nog maar weinig van het landelijke net af hoeft te worden gesnoept. Een soort NOM dus, Nul Op de Meter, maar dan ietsie onzuiniger. Die BENG-norm moet berekend worden aan de hand van een softwareprogramma waar je aan de ene kant allerlei gegevens ingooit over isolatie, verwarming en opbrengst van de zonnepanelen, en aan de andere kant moet er dan een uitkomst uitrollen die laat zien of het gebouw goed is, of dat er nog wat aangepast moet worden. Zoals ik het heb begrepen, kun je op die manier voor het bouwen al bepalen of het werkt en of er misschien nog wat aangepast moet worden, zodat je niet tijdens de bouw vertraging oploopt en opeens kleinere kamers in je huis hebt omdat er nog een extra laag isolatie op de muur gesmeerd moest worden. Probleem is nu: het softwareprogramma *smiley die aan het stuur knaagt* ze zijn er al een tijdje mee bezig, blijkbaar duurt het schrijven ervan langer dan verwacht, en ergens deze zomer moet het klaar zijn omdat die norm dan wettelijk van kracht word. Maar dat redden de computermensen niet, dus moet er of om uitstel gevraagd worden, of komt de bouw straks weer stil te leggen.
Na 8 vrachten was onze dag om. Dat er geen nieuwe woningen bij komen, zal niet aan ons liggen, wij rijden gewoon door. Nu hopen dat de mensen die hoger in de boom zitten hun werk ook weer oppakken na de kerstvakantie, zodat we straks niet weer naar het Malieveld hoeven af te reizen.
Woensdag uitslapen? Nou nee, afspraak bij de tandarts *smiley die wit wegtrekt* jaren geleden heb ik al eens een wortelkanaalbehandeling gehad, daar bovenop is een kroon gekomen. Niet omdat ik dat mooier vond, maar omdat de vulling van het gaatje eruit viel, waarna de tandarts het gaatje iets groter boorde, de vulling weer losliet en het gat uiteindelijk zo groot werd dat er alleen nog maar een neptand op gezet kon worden. Vorig jaar ontdekte de tandarts (waar ik een paar jaar geleden naartoe ben verhuisd) dat er onder de kroon iets lekte, waarschijnlijk zit daar een nieuw gaatje. Dus de verzekering aangepast, extra vergoeding voor de tandjes, en nu kon ik op tafel komen liggen om de boel eraf te bikken. Lang verhaal kort: verdoving erin, anderhalf uur met de bakkes open liggen en het was gebeurd. Met een noodkroon en voor mijn gevoel een enorm dikke wang nog even wat boodschappen gedaan, daarna mocht ik van mezelf wel op de bank gaan liggen. Lekker RuPaul’s Drag Race kijken en ondertussen oefenen met haken.
De middag schoot al lekker op toen ik een berichtje van de planner las, of ik een veiligheidsfilmpje wilde kijken voor het werk morgen. Net de website gevonden en het filmpje aangeklikt, kwam Wingman alweer thuis. Met honger. Want Wingman is een echte man, en echte mannen komen niet thuis met bloemen, maar met honger. Dus keek ik met een schuin oog naar het filmpje waarin werd uitgelegd dat je over blauwe lijnen moet lopen en hoe je een afsluiter open en dicht draait (echt handige dingen als je met een vrachtwagen op pad bent), terwijl ik ondertussen wat groente in de pan hakte. Zo zaten we uiteindelijk toch nog enigszins op tijd te eten.
Want donderdag moesten we natuurlijk weer hard aan het werk *smiley die in z’n handen wrijft* tussen de olietanks. Om 7:00 hadden we geladen bij de loswal in Amsterdam en toerden we rustig door de Westpoort heen. Aanmelden bij de poort, praatje maken met de vrouw achter de balie die heel blij verrast was met nog een vrouw op het werk, daarna de keet-unit-constructie opzoeken waar de mannen van het bedrijf al zaten te wachten op de vergunning. Bakkie thee maken met water uit een flesje, omdat er niet echt stromend water in die keet-unit-constructie is *smiley die met z’n ogen rolt* een bedrijf waar miljoenen in omgaat, als het geen miljarden zijn, en een knappe parkeerplaats voor vrachtwagens of stromend water voor het personeel kan er geeneens vanaf. Het meest verbazende is nog dat ik me daar nog steeds over verbaas. Al met al stonden we om 8:20 de eerste vracht te kiepen.
Een collega bleek ons ook te gaan helpen, en zo reden we met 2 auto’s de hele dag heen en weer in een grote Westpoort Rally. Slingerend tussen haastige hufters, verdwaalde dagjesmensen, bussen die met hun uitzwaaiende kont altijd trikkie zijn om in een bocht tegen te komen, vrachtwagens die of heel traag of verrassend snel je strategie tussen de verkeerslichten in de war gooien, het was een bewerkelijk ritje. Om 3 uur werd het sein gegeven dat we genoeg zand hadden gebracht, jij mocht een nachtje bij de loswal logeren en ik toerde met de collega’s in de Bentley Fabia terug naar de zaak.
Vrijdag hadden we bijna hetzelfde rondje. Bijna, want nu laadden we geen zand maar steenslag. De rijtijd tussen laad- en losadres ging van 15 minuten gisteren naar 5 minuten vandaag. Niet dat het ook echt sneller ging, want eerst moest de berg zand van gisteren nog opgeruimd worden, voordat we konden kiepen. Elk rondje stonden we wel ergens te wachten, of omdat de shovelmachinist al voor 9:00 richting de schaft was vertrokken, of omdat er iets in de weg stond tussen de olietanks in. Gelukkig was er een collega in dezelfde hoek aan het laden en lossen, die ook autoboekies las, zodat we wat lectuur konden uitwisselen om de tijd te doden.
Op de radio hoorde ik tussen het lezen door nog wel iets over de flitscontroles. In 2019 is er 10% vaker geflitst langs ’s Heeren wegen. Of er ook daadwerkelijk meer aan boetes is binnen geharkt, werd nog niet verteld, maar dat de agenten vaker zichtbaar zijn, helpt wel mee om mensen het gevoel te geven dat ze veel worden gecontroleerd waardoor ze zich meer aan de regels gaan houden. Mocht je toch bekeurd zijn, dan werden er meteen wat tips gegeven om er onderuit te komen. Zo moet je de foto opvragen (zeker als je denkt daar niet te hebben gereden) om te zien of misschien iemand jouw kenteken heeft vervalst of dat er iemand anders met jouw auto reed. De eerste is daadwerkelijk een keer bij Zusje gebeurd, zij heeft het laten voorkomen, of hoe heet dat, waardoor we een keer bij de rechter hebben gezeten en de boete werd kwijt gescholden. Het tweede houd in dat je zelf de bekeuring niet hoeft te betalen, maar dat je eigenlijk wel je partner, gezinslid of vriend verlinkt die daar toen heeft gereden. Afhankelijk van de snelheid kan dat nog een flinke prijs op de relatie zetten. Ook kun je bij de politie een rapport opvragen of de borden wel allemaal goed stonden bij een tijdelijke aanpassing van de maximumsnelheid (bijvoorbeeld bij wegwerkzaamheden, maar onthoud deze tip ook voor eind maart, als we overal 100 km/h mogen rijden), of je vraagt om een ijkrapport van de flitsapparatuur. Als dat rapport niet helemaal klopt, moet de bekeuring ook ongeldig worden verklaard. Allemaal heel leuk natuurlijk voor het individu, want het kan een hoop centjes schelen, maar als iedereen dit gaat doen, dan hebben ze achter de schermen onwijs veel werk aan het opsturen van foto’s en ijkrapporten en het navragen wie er dan wel met die auto reed, waardoor het een kwestie van tijd is eer de administratiekosten bij een bekeuring weer omhoog gaan *smiley die z’n schouders ophaalt* *smiley die op hout klopt* afgezien van een foutje in een Frans dorpje, heb ik al een tijdje geen bekeuring meer gehad, dus waar maak ik me ook druk om.
Vandaag ging het ook weer over vuurwerk. Politieke partijen praatten erover in de ministerraad en een aantal waren een beetje voor, maar sommige ook weer niet. Afgezien van een gelovige partij was er niemand die keihard durfde te zeggen dat alle vuurwerk verboden moest worden. De meeste gaan dan lafjes zeggen dat alleen vuurpijlen en knalvuurwerk verbannen moet worden. Of de mooiste term: ‘gevaarlijk vuurwerk’ *smiley die grinnikt in z’n knuistje* maar dat zet helemaal geen zoden aan de dijk, want afgezien van wat illegale import is er geen ‘gevaarlijk vuurwerk’. Alles wat in de winkels ligt, word voorzien van bijsluiters en etiketten die in meerdere talen uitleggen hoe je het moet plaatsen, hoe je het moet aansteken, hoeveel afstand je moet houden en dat soort dingen. Al dan niet met de toevoeging dat je een veiligheidsbril moet dragen en dat je speciale aansteeklonten moet gebruiken. Het vuurwerk word pas gevaarlijk wanneer mensen die voorzorgsmaatregelen niet nemen. Geen stevige standaard voor de vuurpijlen maar iemands bilspleet gebruiken, niet in de open ruimte maar in prullenbakken, brievenbussen en bushokjes van alles gaan afsteken. De omstanders niet waarschuwen maar het juist richting omstanders gooien. Onder afdakjes, op balkons of in een flatgebouw vuurwerk afsteken, dan word het gevaarlijk. Er waren meer dan 9300 incidenten gemeld, en hoewel ik net als de collega niet in een dictatuur wil leven, vraag ik me dan wel af of we misschien niet tegen onszelf beschermd moeten worden. Misschien is het niet het vuurwerk dat gevaarlijk is, maar een steeds groter wordende groep mafklappers die het gebruiken.
Na een ochtendje tussen de olietanks, stuurde de planner ons nog even naar de andere kant van Amsterdam *smiley met opengesperde ogen* tussen alle mafklappers op de Ring A10. Daarna met een vracht naar Purmerend om via Alkmaar en de sierbestrating in Winkel weer op de zaak te eindigen. Meteen jouw kleppen maar weer eens smeren, waarna jij kon gaan rusten en ik nog een bakkie pakte met een paar collega’s in de kantine *smiley die zit te juichen in z’n tuigje* ondanks dat de eerste vrijdag vorige week was, stond er toch wat bier koud en werd er chips, nootjes en knakworsten bezorgd *smiley die in de lampen hangt* vrijmibo-tijd!
Zaterdag uitslapen en daarna in de steigers. Zamibo-tijd! Een nieuwjaarsborrel met een vriendengroep, een grote tafel vol met hapjes, kinderen die rondrenden, frisdrank dronken, chips aten en verder gingen met rondrennen, het was een gezellige bedoening. Het idee was om een paar uurtjes te borrelen, een speech aan te horen die waarschijnlijk iets langer zou duren dan verwacht, en dan weer op huis aan te gaan. De speech was echter korter dan verwacht, de borrel zelf duurde zomaar een uur langer. Vriend reed met ons mee, en als tegenprestatie voor de lift, had Wingman gezegd dat hij eten mocht regelen. Dus toerden we in het schemerduister richting Vriends huis, waar zijn vrouw en kinderen net terug kwamen van een andere verjaardag *smiley die met z’n ogen rolt* je mag het geen ‘jaloezie’ noemen, zo heb ik die middag geleerd, maar stiekem ben ik dat soms wel een beetje. Dat gezinnen, met handenbindertjes en al, evengoed nog zo’n planning kunnen maken en zich er ook in grote lijnen aan kunnen houden. ‘Bewondering’ is misschien een beter woord. Of ‘doortrapt’, omdat ze altijd die koters hebben als excuus om te laat te komen, of het gewoon helemaal af te zeggen op het laatste moment.
Maar goed, eten dus. Varkenshaassaté met een handje konijnenvoer ernaast en een bakkie patat. Door Vriend zelf gekocht bij de lokale snacketaria. Alsof we die middag nog niet genoeg taart, petietvoertjes, chips, broodjes met eiersalade en paté en zoute stokjes hadden gesnoept. Ondanks dat de kinderen allebei moeite hadden om hun bord leeg te krijgen, moest er nog wel om ijs gebedeld worden *smiley die diep zucht* en als gast kan je natuurlijk niet zomaar iets afslaan. Dus kwam er ijs. En daarna nog een biertje, en een bakkie thee. En nog een rondje drinken. En opeens was het al zo laat dat de verstandige Moeder zei dat we maar eens naar huis moesten gaan.
Zondag, geen weer om buiten te lopen. Sterker nog: het konijnenluikje staat open, maar Herman blijft lekker warm onder tafel liggen. De wasmachine hoorde ik net alweer piepen, dus tegen de tijd dat je dit leest, hangen de kleren alweer te drogen aan het rek. Waarschijnlijk is Wingman dan ook wakker geworden en doen we waar alle gezinnen ‘jaloers’ op zijn, ook al mag je dat niet zo zeggen. Waar alle gezinnen bewonderend naar opkijken, laat ik het dan zo zeggen. Namelijk lekker op de bank hangen en je verder helemaal niks doen. Fijne zondag allemaal, geniet van de Chaos en Kosmos, en maak je pas morgen weer druk over de Tijd.
 Chaos en Kosmos){kind=link}