Bij het doorspitten van de documentatie in mijn archief, kwam ik een stapeltje papier tegen wat ik gekregen heb tijdens een open dag van Brandweer Rotterdam in het voorjaar van 1984 op kazerne Kleinpolderplein. Het document geeft een aardig overzicht van het materiaal van Brandweer Rotterdam in 1984. Ik (Jaco Terlouw, red.) heb de tekst integraal overgenomen en aangevuld met eigen foto’s.
Het bij de Brandweer Rotterdam aanwezige materieel is opgebouwd rond een organisatie die zijn basis vindt in de geschiedenis van het korps enerzijds, en de eisen en werkomstandigheden anderzijds.
Brand Leuveflat, Rotterdam, 1978
Naast het feit dat Rotterdam door de Nieuwe Maas in twee delen is gesplitst, waardoor zeker in het verleden van alle bijzondere voertuigen er twee werden aangeschaft, kent Rotterdam alle categorieën van brandrisico, waardoor mede de eisen van aan te schaffen voertuigen worden bestemd. Voeg daarbij nog feiten als steeds verder gaande bezuinigingen, welke zich mede uiten door een steeds geringer personeelsaantal, de toename van het verkeer, de woonstraten en versmalling van wegen, waardoor ook afmetingseisen aan de voertuigen gesteld moeten worden, en het zal duidelijk zijn dat het eisenpakket van een aan te schaffen voertuig welhaast groter is dan het voertuig zelf.
Rampenoefening G.K. van Hogendorpweg, Rotterdam, 1986
Om aan bovengenoemde problemen tegemoet te komen, heeft de Brandweer Rotterdam besloten naast een steeds verdere standaardisering, in de vorm van merken typegebondenheid, te streven naar een wissellaadbaksysteem, dat mits juist toegepast, een duidelijke verlaging van de kostenpost voor voertuigen met zich mee kan brengen.
In dit kader worden steeds meer bijzondere voertuigen vervangen door òf gecombineerde voertuigen, waarbij te denken is aan de Slangenwagen/Luchtcompressorwagen, en wissellaadbakken zoals deze inmiddels voor voertuigen als crashtender, tankwagen, hulpverleningswagen en vloeistof-ongevallenwagen in dienst zijn gekomen.
Ook bij een eerstelijnsvoertuig als de Tankautospuit, heeft de geschiedenis en daarmee de ontwikkeling niet stilgestaan. Kwamen in de loop van de jaren vijftig in Rotterdam de G-wagens in dienst in de vorm van zes Austins en twee Fords die gebruik maakten van een gecombineerde middel/lage druk pomp, zo werden deze opgevolgd door binnen de Brandweer Rotterdam (Roteb) zelf ontwikkelde DAF G-wagens, welke in de zestiger jaren het straatbeeld van Rotterdam beheersten.
Door de toename van het verkeer werd voor de vervanging van de DAFs gezocht naar een klein, wendbaar eerste uitrukvoertuig. De keus viel op een Mercedes-Benz 408/608 chassis in benzine, en later ook in een dieseluitvoering met een pompcapaciteit van 2000 liter per minuut bij 80 MWK en 1000 liter per minuut bij 120 MWK, bij een statische zuighoogte van 1,5 meter. Voorzien van twee haspels met elk 60 meter hogedrukslang en een watertank van 500 liter aan boord, was een zeer snelle inzet mogelijk.
Demonstratie, Winkelcentrum Keizerswaard, Rotterdam, 1980
Omdat naast dit voertuig ook een iets groter type beschikbaar moest zijn, daar waar bijvoorbeeld met de stijgleidingen in hoge gebouwen rekening gehouden moest worden, kwam de Magirus-Deutz 170D Tankautospuit in dienst. Deze leverde 2800 liter per minuut in het lagedruk gedeelte en 260 liter per minuut in het hogedruk gedeelte, dit laatste cijfer bij een opvoerhoogte van 430 MWK. Extra ten opzichte van de Mercedes-Benz TAS was nog een 90 meter hogedrukslag, een 1350 liter watertank (in plaats van 500 liter) en een ‘light water’-tank van 150 liter.
In de loop der jaren diende zich wederom een vervanging aan, dit keer in de vorm van DAF-tankautospuiten. Naast DAF F1600 tankautospuiten met een automatische aandrijving, een watertank van 1000 liter, een schuimtank van 150 liter en een capaciteit van 2700 liter lage- en 400 liter hogedruk per minuut, werden ook DAF F1100 tankautospuiten aangeschaft, welke een stuk kleiner waren dan de DAF F1600, doch bijna evenveel presteerden.
Met betrekking tot het aangeschafte wissellaadbaksysteem kan gesteld worden dat hiermede zoals reeds benoemd een belangrijke bezuiniging wordt bereikt ten opzichte van andere apart aan te schaffen bijzondere voertuigen. De ervaring leert dat de bijzondere brandweervoertuigen, waar onder meer schuimblusvoertuigen, tankwagens en hulpverleningsvoertuigen toe behoren, in verhouding tot de overige brandweervoertuigen zoals tankautospuiten en redvoertuigen, zo weinig worden ingezet, dat de uitgaven voor dit soort voertuigen relatief een grote aanslag doen op het beschikbare budget.
Als oplossing is nu een voertuig met een container afzet installatie beschikbaar, waarop naar wens bijna elk type brandweervoertuig in de vorm van een wissellaadbak te vervoeren is. Hierdoor wordt bereikt dat niet voor elk bijzonder voertuig een compleet chassis met de betreffende opbouw behoeft te worden aangekocht, doch dat volstaan kan worden met de aanschaf van enkele voertuigen die geschikt zijn voor het vervoer van deze wissellaadbakken.
Om universeel te kunnen werken is het dan wel een voorwaarde dat de voertuigen die voor dit vervoer worden aangeschaft ook allemaal in staat zijn alle wissellaadbakken te kunnen vervoeren. Hiermede wordt bereikt dat bij een dergelijk voertuig meerdere wissellaadbakken geplaatst kunnen worden, die dan naar keuze bij een benodigde inzet naar de plek des onheils kunnen worden vervoerd, aldaar kunnen worden neergezet, waarna het voertuig weer voor andere werkzaamheden – vervoer van andere wissellaadbakken – beschikbaar is.
Brandweeroefening, Wegrestaurant De Nieuwe Pionier, Rozenburg, 1983.
(Tegenwoordig locatie kazerne Elbeweg)
Op dit moment (voorjaar 1984, Jaco Terlouw) zijn voor dit doel al een aantal wissellaadbakken beschikbaar, het zijn: een kantine wissellaadbak, twee watertankwissellaadbakken, een wissellaadbak met overmaatse vaten, een hulpverleningswissellaadbak, een vrachtwagen wissellaadbak, een schuimtankwissellaadbak, een testwissellaadbak voor pompsystemen en twee gesloten wissellaadbakken voor het vervoer van diverse materialen door de afdeling Technische Zaken. Voor het vervoer van deze wissellaadbakken zijn inmiddels vijf voertuigen met een container afzet installatie beschikbaar.
Mede in het kader van de bezuinigingen is ook gekomen tot een vermindering van het aantal autospuiten. Waren in de jaren zeventig ter vervanging van de nog resterende zes Ahrens-Fox N-S-2 autospuiten, zes DAF F2000 autospuiten in dienst gekomen met een vermogen van 4200 liter per minuut, zo werden deze in de loop van 1983/1984 vervangen door vier nieuwe DAF (tank)autospuiten van nog groter vermogen. Met een capaciteit van 7000 liter per minuut en de aanwezigheid van een schuimtank, (bij twee voertuigen 4000 liter en bij de twee andere 6000 liter) kan een inzet zowel als autospuit en als schuimbluswagen worden gepleegd.
Ook op hulpverleningsgebied wordt het wissellaadbaksysteem benut en zullen aanvullend twee HV-3 voertuigen ter beschikking komen.
Al met al moderne gereedschappen voor een modern brandweerkorps.
Overzicht 1984
– 3 foamtrucks DAF F2500 met automatische versnellingsbak en Rosenbauer pompen en schuimregelsysteem, capaciteit lagedrukpomp: 7000 liter per minuut x 12 bar bij een ingangsdruk van 2,5 bar, capaciteit schuimpomp: 400 liter per minuut x 16 bar, capaciteit schuimregelsysteem: 6400 liter per minuut x 12 bar bij een voordruk van 2,5 bar, tank 6000 liter gevuld met AFFF/ATC
– 14 tankautospuiten DAF F1100 met automatische versnellingsbak en gecombineerde Rosenbauer pomp lage- en hoge druk, 800 liter watertank, 150 liter schuimvormend midddeltank gevuld met AFFF/ATC, capaciteit lage druk pomp: 2700 liter per minuut x 8 bar, capaciteit hogedrukpomp: 300 liter per minuut x 40 bar
– 3 tankautospuiten Mercedes-Benz 608D, lagedruk pomp Kronenburg, capaciteit 2000 liter per minuut x 8 bar, watertank 500 liter
– 2 servicewagens Land-Rover 109
– 6 tankautospuiten DAF FF1600DT met automatische versnellingsbak, pomp Kronenburg, lagedruk capaciteit 2700 liter per minuut x 8 bar en hogedruk 300 liter per minuut x 40 bar, watertank 1000 liter, schuimtank 150 liter gevuld met AFFF/ATC
– 3 tankautospuiten Magirus-Deutz 170D, pomp Magirus, lagedruk capaciteit 2850 liter per minuut x 8 bar en hogedruk 400 liter per minuut x 32 bar, watertank 1350 liter, schuimtank 150 liter gevuld met AFFF/ATC
– 4 autospuiten DAF F2000, pomp Kronenburg, lagedruk capaciteit 4000 liter per minuut x 8 bar
– 1 trekker DAF F2000, met oplegger als tankwagen, inhoud tank 11.000 liter, voorzien van een stationaire compressor
– 2 autoladders Magirus-Deutz 170D, 30 meter hoogte
– 1 autoladder DAF F2100/Metz DLK 23-12 DL 30
– 2 Hoogwerkers Magirus-Deutz 170D, 22 meter hoogte, belasting 350 kilogram
– 2 gereedschapswagens DAF FAV1800DT, waarvan één met automatische versnellingsbak en voorzien van 30 kVA lichtaggregaat, hydraulische lichtmast en lier
– 2 duikwagens Citroën C35 bestelwagen
– 1 personenauto BMW 518
– 2 personenauto’s Renault 12 stationwagen met automatische versnellingsbak
– 2 luchtcompressorwagens Mercedes-Benz 608D bestelwagen
– 2 slangenwagens Mercedes-Benz 608D bestelwagen
– 2 autobussen Mercedes-Benz 608D bestelwagen
– 4 bestelwagens Mercedes-Benz 608D bestelwagen
– 5 personenwagens Opel Kadett 1.6 met automatische versnellingsbak
– 1 tankautospuit Unimog met gecombineerde Rosenbauer pomp lage- en hogedruk, capaciteit lagedruk: 2700 liter per minuut x 8 bar, capaciteit hogedruk 30 liter per minuut x 40 bar, watertank: 1000 liter
– 1 vrachtauto DAF F2100 met automatische versnellingsbak uitgerust met: 1 hydraulische HIAB-kraan, 1 kipperafzetinstallatie LeeBur en 5 wissellaadbakken, te weten: 1 wissellaadbak met overmaatse vaten, 1 wissellaadbak met hulpverleningsuitrusting, 1 wissellaadbak met 6000 schuimvormend middeltank gevuld met AFFF/ATC, – 1 wissellaadbak met open laadbak en 1 wissellaadbak met gesloten laadbak.
– 2 autoladders DAF F1300/Metz DL 18 met automatische versnellingsbak
– 6 poederaanhangers één-assig 180 kilogram Monnex
– 1 schuimaanhanger één-assig 450 kilogram schuimvormend middel
– 2 aanhangwagens twee-assig met 12,5 kVA aggregaten en hydraulisch uitschuifbare lichtmast (3x 1000 Watt)
– 1 aanhanger één-assig met hulpverleningsgereedschap
– 1 blusfort, pompcapaciteit 2 x 6330 liter per minuut bij een druk van 15 bar, voorraad schuimvormend middel 30.000 liter, voorzien van een blustoren van 30 meter hoogte
In opbouw begin 1984 waren:
– 1 autoladder DAF F1300/Metz DL 18 met automatische versnellingsbak
– 1 vrachtauto DAF FAG2500 met LeeBur 20 tons kipperafzetinstallatie en een Doeschot schuimbluswissellaadbak. De schuimbluswissellaadbak is voorzien van onder andere een 9000 liter watertank, een 900 liter AFFF/TAC tank, een 2400 liter per minuut elektrisch bestuurbare water/schuimwerper en een pomp/motor eenheid met een capaciteit van 3000 liter per minuut x 8 bar
– 3 tankautospuiten DAF F1100 met automatische versnellingsbak
– 1 slangen/luchtcompressorwagen DAF F1100 met automatische versnellingsbak
– 2 DAF F1100/LeeBur vrachtauto’s met 5-tons kipperafzetinstallatie elk met een laadbak welke is voorzien van een hydraulische lift
– 1 foamtruck DAF F2500 met automatische versnellingsbak, Rosenbauer pompen, schuimregelsysteem en manschappencabine
– 1 telescoop hoogwerker DAF FAG2500/Hilton, 22 meter vloerhoogte, werkbelasting 350 kilogram
Niet genoemd in het overzicht, maar wel in dienst in 1984:
– 1 vrachtauto DAF FAG2300 met LeeBur 20 tons kipperafzetinstallatie en een Doeschot schuimbluswissellaadbak.
