Redactionele disclaimer: de in deze column genoemde meningen zijn die van Martha de Boer en komen niet altijd overeen met (en staan soms zelfs lijnrecht tegenover) die van de naamgever van de site.
Beste Babette, maandag mochten we uitslapen. In het ochtendlicht, met luid twinkelerende vogels om ons heen, reden we via een binnendoor weggetje naar ergens achter op een erf, aan de verre buitenkant van Heiloo, waar we pas om 7:15 hoefden te laden. Grote brokken puin, met hier en daar nog een stukje leidingwerk, struikgewas en betonwapening, sleepten we naar Garbage City in Alkmaar, waar er weer nieuw bouwmateriaal van gemaakt wordt. In een sfeervolle keet zaten we tijdens de schaft te mijmeren over vroeger. De tijd van de 6×6, waar ik jaren geleden op ben begonnen, en dat de vrachtwagens eigenlijk nooit groter hadden moeten worden. En dat hadden ze ook nooit moeten worden, want nu kon de kraan het puin niet snel genoeg bij elkaar rapen, om allebei de 10x8en te laden zonder al teveel wachttijd. Telefoontje naar de planner, en na 4 vrachten puin mochten we ons melden bij de loswal in Alkmaar, om via een kasteel, de loswal en een nieuwbouw in Schagen, over een slingerende kustweg te rijden, manoeuvreren tussen pittoreske boerderettes in een nieuw vakantiepark, daarna een nieuwbouw waar bouwvakkers gruwelijk in de weg stonden, en we konden omrijden via een paadje haaks tussen een stapel rijplaten, een drainagepomp en een nogal belangrijk piketpaaltje door te draaien. Vervolgens nog een vrachtje naar de stratenmakers, die bezig waren rondom een supermarkt waar appartementen boven zitten *smiley die z’n mouwen opstroopt* woningtekort? Niet als het aan ons ligt.
Tussendoor stuurde de planner een berichtje, of ik het wel naar m’n zin had *smiley die met z’n ogen rolt* hij weet dat al die klusjes niet echt mijn ding zijn, en ik antwoordde dat het maandag was, dus hij had nog de rest van de week om het goed te maken. ‘s Middags mocht ik me melden in de garage, om een rubber flap in jouw rugzak te hijsen. Die constructie word door loswalmedewerkers gebruikt om het terrein te vegen, aangezien dat met een shovel en een bezem van ruim 2 meter breed een stuk sneller gaat dan met een handbezempje. We mochten de stellage de volgende dag afleveren in Diemen…
*smiley die zit te juichen in z’n tuigje*
Want dinsdag begon daar het werk bij de kruitfabriek in Muiden weer! In de ochtendschemer moesten we goed kijken, vooral omdat er bij het starten die ochtend er een koplamp mee uit scheed. Er waren wat kleine veranderingen, zo hoefden we niet meer over dat klotedrempeltje heen naar de weegbrug, maar was er een korrelbaan naast gelegd om de boel te ontwijken. Het zand was lekker opgedroogd in de weken dat we hier niet hadden gereden, de waterwagenchauffeur probeerde alles nat te houden, terwijl de machinist op tactische plekken wat rijplaten neer lag. En rijdend over de doorgaande weg tussen de loswal en het werk, zagen we in het struikgewas, in het natuurgebied onder de hoogspanningsmasten, een silhouet van iets wat leek op een wilde koe *smiley die achter z’n oor krabt* was het een gnoe? Een wildebeest? Een buffel? Een bizon? Er bleek een hele kudde verstopt te liggen in het lange gras, en toen ze na het uitslapen, grazen en herkauwen aan de wandel gingen, bleken het waterbuffels te zijn *smiley die kopje onder gaat* een paar stonden alweer op te drogen langs de kant, maar in het slootje waren nog een paar koppen met gekrulde horens te zien, de rest zat onder water.
Op de radio ging het veel over de persconferentie die nogal plotseling werd aangekondigd, aangezien we er vorige week ook al eentje hadden gehad. Er was natuurlijk al veel uitgelekt waarover gepraat moest worden, maar daar tussenin zat eigenlijk nog wel best heel interessant nieuws. Zo lieten de gemeentes weten dat ze wel willen bouwen, maar het niet kunnen vanwege de provincies. Gemeentes hebben er geen problemen mee om wat groen op de tactische plekken op te offeren, provincies hanteren het ‘wat groen is, moet groen blijven’ nogal strikt. Natuur moet natuur blijven, en landbouwgrond is voor de landbouw. Wat op zich mooi is natuurlijk, want mensen zijn gezonder als ze in een groene omgeving wonen, en mensen moeten ook eten. Volgens de gemeentes kunnen zij dus niet verder, vanwege de regels die de provincies hanteren. Er zijn inmiddels al zoveel plannen, als alles wat op papier staat ook daadwerkelijk gebouwd word, hebben we het tekort opgelost en een overschot aan woningen. Wat ook meespeelt zijn de kosten om de woningen heen. Provincies geven de voorkeuren aan dorps- en stadskernen, omdat daar al wegen, riolering en leidingwerk is aangelegd, waardoor de kosten minder hoog zijn. Tegelijkertijd is de grond in een centrum vaak duurder dan daarbuiten, waardoor de huizenprijzen dus hoger worden en de starters het niet kunnen betalen. Of men gaat de hoogte in met een flat, terwijl de vraag naar huizen met tuinen juist groter is geworden.
De wijzende vinger werd door de provincies meteen omgebogen naar een andere schuldige; de lokale overheden kunnen van alles doen, maar door de landelijke overheid zijn regels opgesteld rondom stikstofuitstoot en geluidsoverschrijding (die onlangs nog weer een stuk strenger zijn geworden), waardoor er onder plannen gewoon geen stempel gezet kan worden.
Er was ook wat positiever nieuws, het lijkt erop dat binnenkort de 5 dagen bedenktijd voor een abortus gaat verdwijnen *smiley die zit te glunderen in z’n tuigje* eindelijk, want als je erover nadenkt is het eigenlijk best wel heel vreemd, dat je voor het afbreken van een zwangerschap er verplicht over na moet denken, terwijl het hooguit een paar vrije dagen kost. Terwijl als je de zwangerschap wil voldragen, je helemaal geen bedenktijd hebt, ook al kost je dat meer verlofdagen en de zijn de risico’s voor je gezondheid een stuk groter. Om nog maar te zwijgen over het kind dat je gaat krijgen, wat veel tijd, geld en slapeloze nachten gaat kosten. Dat is zoveel ingrijpender op je hele leven, dan het laten uitvoeren van een abortus, maar ik heb nog nooit van iemand gehoord dat ze bij de huisarts zat en te horen kreeg dat ze 5 dagen bedenktijd had, waarin ze eerst met haar partner moest praten over de verdeling van de zorgtaken, wie welke dagen buitenshuis mag werken, en of het wel in het huishoudboekje past.
Over ingrijpende dingen gesproken: er was die ochtend een bolletje in de koplamp gesneuveld, om die te kunnen wisselen moet dan een deel van jouw voorkant losgeschroefd worden, daarna nog wat boutjes eruit om de complete cluster naar voren te kunnen draaien, en dan pas kom je bij het klepje waarachter het kapotte lampje huist. Met behulp van een vieze schroevendraaier, waarin een roestige torks-punt werd gedrukt, en een vettige bako omdat die al een tijdje naast een roestige vetspuit had gelegen, lukte het mij om de boel open te krijgen, te wisselen en weer dicht te maken *smiley met opengesperde ogen* op de valreep binnen de 13 minuten, zonder iets stuk te gooien. Ongeloveloos. Al kon ik het bij jouw voorgangster in minder dan 3 minuten, met 1 hand op m’n rug. Letterlijk. Vroeger was misschien niet alles beter, maar sommige dingen wel een stuk makkelijker.
Omdat de planner mij na een drukke maandag had beloond met een mooie klus, bood ik aan om woensdag ook te rijden. Waar hij gretig gebruik van maakte. Met de carpoolauto toerde ik ’s ochtends vroeg naar Diemen toe, waar jij was blijven slapen. Tijdens het verslepen van de vele vrachten zand, hoorden we hoe er werd nagepraat over de persconferentie van gisteravond. Vanaf 28 april (de dag na Koningsdag, heel tactisch) word de avondklok weer afgeschaft. Een maatregel die even voor 2 weken werd ingevoerd en als eerste weer zou verdwijnen, maar uiteindelijk 3 maanden stand hield. De terrassen mogen die dag ook weer open *smiley die zit te juichen in z’n tuigje* maar wel met zoveel voorwaarden, mitsen en maren, dat de horeca er eigenlijk niet blij mee was. De openingstijden zijn tussen 12:00 en 18:00, je moet buiten zitten, maximaal 2 personen aan 1 tafel, tenzij je een gezin bent dat uit meer dan 2 personen bestaat *smiley die met z’n ogen rolt* geen koffie met gebak ’s ochtends, geen avondeten, als het frisjes is dan moet je ook buiten blijven zitten. We reden in het zonnetje maar buiten voelde het nog koud aan, als het een graad of wat warmer word is de kans groot dat mensen na hun terrasbezoek de supermarkt in lopen voor een krat bier of wijn, en daarna de gezellige avond met vrienden in het park voortzetten.
De niet-essentiële winkels mogen ook weer open, zonder al dat gehannes met die afspraken van tevoren, wel met het gehannes van een maximum aantal bezoekers in de zaak. Dierentuinen en attractieparken blijven dicht, met uitzondering van de fieldlabtesten die er gehouden worden. Een fieldlabtestevenement van Radio 538, waarbij 10.000 bezoekers bij elkaar zouden komen in Breda, op gehoorafstand van de gesloten horeca en een overvol ziekenhuis, is afgelast. Er waren genoeg aanmeldingen, maar de wetenschappelijke basis voor zo’n grote test miste. Oja en er waren wat petities opgestart, onder andere door artsen uit het ziekenhuis van Breda. Hoe lang je nog in de rij moest staan voor een fieldlabtest in een dierentuin – of doe eens gek: dat een dierentuin weer echt open gaat – is natuurlijk nog onbekend. De zorgsector liet al weten er niet blij mee te zijn, al die versoepelingen. De IC’s liggen nog steeds redelijk tot helemaal vol, reguliere zorg en operaties die gepland kunnen worden, zijn uitgesteld. Terwijl na de testvakantie in Rhodos de volgende trip alweer gepland staat, naar een resort waar mensen wel buiten de muren mogen komen, zijn de aangevraagde vakanties van veel medewerkers in de ziekenhuizen weer ingetrokken. Iedereen loopt al sinds vorig jaar op z’n tandvlees, het aantal besmettingen begint zoetjes aan weer op te lopen, en dan komt de overheid ook nog even met wat versoepelingen. Van de andere kant: waar maak je je druk om, er past toch geen mes meer bij in je rug. Die beloofde 1000 euro bonus van vorig jaar schijnt nog steeds onderweg te zijn. Er werd gepraat over een extraatje van 500 euro, maar dan wel alleen voor de mensen die echt in de frontlinie staan, want als iedereen een extraatje moet krijgen, dan word het een stuk minder (terwijl het pre-corona al noodlijdende KLM zonder al teveel moeite miljarden aan steun krijgt bijgeschreven op de rekening). Oja en dan die loonsverhoging *smiley die begint te rennen* waarover werd gepraat in Den Haag, precies op het moment dat iedereen zich herinnerde dat er te weinig geld in de parkeermeter was gegooid, waardoor er niet gestemd kon worden voor structureel extra geld voor de mensen, waarvoor we een paar weken eerder nog buiten op straat stonden te applaudisseren.
Donderdag toerde ik opnieuw met de carpoolauto jouw kant op, gezellig met een collega ernaast. We reden met z’n drietjes naar Muiden, dus dan is het ienemienemutte wie er samen en wie er alleen in de carpoolauto zitten *smiley die achter z’n oor krabt* al gaat dat straks wel veranderen toch, want nu word er dringend geadviseerd om niet meer dan 1 iemand op visite te hebben, vanaf volgende week mag je 2 iemanden ontvangen, dus dan kunnen we weer met 3 mensen in een auto zitten toch? Zal wel fijn zijn voor de planning, want het indelen van de carpoolauto’s is soms een grotere puzzel dan het verdelen van de vrachtwagens over het werk.
Op de radio ging het over een manifest, dat door tientallen instanties is ondertekend, en waarin de overheid met klem word gevraagd om nu eens serieus werk te gaan maken van de verkeersveiligheid. Waar in veel Europese landen het aantal verkeersslachtoffers met flinke aantallen is gedaald de afgelopen 10 jaar, daar is in het beschaafde en ontwikkelde Nederland een lichte stijging te zien. Gemiddeld overlijden er dagelijks 2 mensen in het verkeer, en raken er nog veel meer gewond. Volgens berekeningen kost dat de economie 17 miljard per jaar *smiley met opengesperde ogen* dan moet je denken aan dingen als ziekteverzuim, zorgkosten en revalidatie, uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid, maar bijvoorbeeld ook iemand van een jaar of 20 die komt te overlijden, die wel 14 jaar lang gratis op school heeft gezeten, en pas net is begonnen met werken en belasting betalen. Klinkt cru he, als mensenlevens in geld worden uitgedrukt. Kijkend naar de toeslagenaffaire is de overheid gevoeliger voor ‘cijfers’ dan voor ‘menselijk leed’, dus je zal het een beetje in hun taal moeten uitleggen, wil je iets gedaan krijgen.
In het manifest stond onder andere dat er meer aandacht moet gaan naar fietspaden, veiligheidssystemen in auto’s en de afleiding onderweg. Een steeds groter deel van de doden en gewonden zijn ouderen op een electrische fiets, die dingen gaan harder dan hun lenigheid en reactievermogen bij kunnen houden. Moet er een fietsexamen komen voor mensen boven de 70? Een helmplicht? Al ga je met een helm op niet minder vaak vallen, het helpt wel tegen (dodelijke) schade aan het hoofd *smiley die aan z’n kinbandje krabt* krijg je weer de volgende afweging: het aantal doden gaat omlaag, het aantal gewonden – met een combinatie van gebroken heup en lichte hersenschudding – gaat omhoog, dus dan geeft dan meer druk op de zorg dan wanneer ze zouden overlijden. De electrische fiets verbieden is geen goed idee, want het is een goed alternatief voor de forenzen op de afstanden waarvoor ze anders de auto zouden pakken, omdat ze niet bezweet op het werk willen aankomen. Meer aandacht voor de fietspaden zou dan wel fijn zijn (heb ik van horen zeggen), zodat er op drukke plekken een fietspad naast de rijbaan voor auto’s kan komen, in plaats van dat ze dezelfde rijstrook moeten delen, of dat er op drukke trajecten meerdere rijstroken voor fietsers komen, zodat de verschillende snelheden (wielrenners, rustig electrisch trappen, schoolkinderen die zo langzaam gaan dat ze bijna omvallen) mekaar niet in de weg rijden.
ADAS, de Advanced Driver Assistance Systems die in menig nieuwe auto zitten, worden in de praktijk maar weinig gebruikt. Hoewel een aantal van die dingen verplicht zijn, weten mensen niet dat ze het eerst zelf in moeten schakelen, of vinden ze het irritant en schakelen ze het uit zodra ze instappen. Een beetje ‘onbekend maakt onbemind’, want systemen als adaptieve cruise control (houd zelf afstand van voorganger), rijstrookassistent (trillend stuur of tegensturen wanneer je over de witte streep slingert zonder richting aan te geven) of automatisch remsysteem wanneer een obstakel voor je voertuig opduikt, maken het rijden wel veiliger. De automobilist moet zelf rijden, maar op het moment dat de aandacht even is verzwakt, springt de auto bij om een (mogelijk) ongeluk te voorkomen. Dat veel mensen niet weten hoe de systemen werken, geeneens een idee hebben of het in hun auto zit, doet je afvragen of het niet wijs zou zijn dat iedereen bij het verlengen van het rijbewijs even een herexamen moet doen. Rondje rijden, kijken wat voor slechte gewoontes er ingesleten zijn, kleine overhoring welke ADAS er in de auto zitten en hoe ze werken. Het zal in de praktijk niet van de grond komen, aangezien het CBR eerst nog even 700.000 examens uit de coronatijd moet inhalen, maar het is wel een discussie waard. Net als de discussie over de BPM (luxebelasting op aanschaf van een nieuwe auto) die omlaag moet. De gemiddelde leeftijd van de auto is 11 jaar, het beschaafde en ontwikkelde Nederland heeft het oudste wagenpark van Europa. Dat betekent niet alleen meer uitstoot, ook minder geavanceerde techniek die helpt om het veiliger te houden. In plaats van een nieuwe auto in Nederland te kopen, kiezen veel mensen voor een tweedehandsje waar de kop net af is, uit Duitsland of België vandaan.
De ADAS zijn trouwens iets anders dan de functies waarmee een auto een stukje of de gehele snelwegrit autonoom kan rijden. Tesla heeft de Autopilot, waarbij het voertuig zichzelf tussen de lijnen houd, met bochten in de weg meestuurt en de snelheid aanpast aan voorliggers, zodat je tijdens het forenzenritje in de file ondertussen de mail kan doornemen. Andere merken bieden ongeveer dezelfde truukjes, maar om juridische redenen moet je daar wel je handen aan het stuur houden. Denkt de auto dat je al een seconde of 20 geen handen meer aan het stuur hebt, dan gaat er een piepertje af en moet je een kleine beweging aan het rad maken. Doe je dat niet, dan gaat de auto ervan uit dat je onwel bent geworden en probeert het voertuig zichzelf stil te zetten zonder daarbij een ongeluk te maken.
Oja en afleiding onderweg *smiley die in z’n handen wrijft* ik vraag me af of we nu gaan stoppen met al die bewegende reclameborden langs de kant van de weg. Dat je in je ooghoek iets ziet bewegen, en voor je er erg in hebt kijkt je naar een reclame voor etenswaren of een vaag bedrijf met een Engelse naam, in plaats van naar de weg. We zijn nog wel eens in het schemerduister van de vroege ochtend over de A5 gereden, langs de Westpoort, waar ook zo’n scherm aan een gebouw is gehangen. Daar zat een reclame tussen met wat letters op een witte achtergrond *smiley die in een boom hangt* alsof er iemand een spotlight op je auto richt, wanneer de reclame net verspringt als je daar langs rijd. Het verbaasd me dat de vangrail er daar zo ongeschonden uit ziet. Natuurlijk gaat het bij ‘afleiding’ niet om reclameborden, maar over de alom aanwezige mobiele telefoon. Paradoxaal genoeg zorgen nieuwerwetse auto’s, voorzien van ADAS en functies waarmee je al een klein beetje autonoom kunt rijden, voor een ideale gelegenheid om lekker op je telefoon te pielen. Voel je niet schuldig, je kan er niks aan doen. Omdat de auto allerlei denkwerk van je overneemt, gaan je hersenen zich vervelen, wat leidt tot dagdromen, wegdoezelen of actief afleiding zoeken in een telefoon. De veiligste auto is ofwel volledig autonoom rijdend in een aangepaste omgeving, waarbij alle wegen zijn voorzien van strepen waar ze tussen moeten rijden, waar geen mensen op willekeurige plekken oversteken met een fiets aan de hand (dat was het eerste dodelijke ongeluk, de auto herkende het object niet als ‘fietser’ en niet als ‘wandelaar’), waar geen kangoeroes oversteken (die springen, dan hebben ze geen poten aan de grond en herkent de computer er geen dier in) en waar elke kruising is voorzien van haaientanden, omdat de computers te lang moeten nadenken welke auto er als eerste mag op een gelijkwaardige kruising. Ofwel we stappen allemaal over in rammelende karren, dat je op de snelweg het stuur goed moet vasthouden omdat ie anders door de spoorvorming heen slingert, en wanneer je moet remmen trekt ie ook wat naar links, en boven de 100 km/h is er zoveel windruis dat je niet perse harder hoeft, en dat het gaspedaal wat zwaar gaat zodat je in de bebouwde kom niet zomaar doortrapt naar de 60 km/h. Dan ben je zo bij het rijden betrokken, dat je amper tijd hebt om naar knipperende reclameborden te kijken, laat staan een hand van het wiebelende stuur te halen om op je telefoon te kijken.
Vrijdag, wederom het rondje Diemen – Muiden. Gaat het al vervelen *smiley die achter z’n oor krabt* je had een probleempje met je koelvin, in plaats van te gaan draaien wanneer we bij warm weer een end achteruit moeten rijden, draaide dat ding nu continu mee, waardoor het leek alsof je probeerde op te stijgen, ook al reden we stapvoets het pad af bij de loswal.
Tussen alle herrie en een klagende loswalmedewerker door, hoorde ik wel iets interessants op het nieuws. In het bulletin werd vermeld dat vorig jaar, toen Hema op het punt stond om te vallen, er vanuit de overheid hulp werd aangeboden. Minister Hoekstra hield dat tegen en vond dat ‘de markt’ het moest oplossen. Hema werd gered met een overname. Volgende bericht: vorig jaar is het aantal aankopen bij buitenlandse webwinkels met 1 derde gestegen. Dankzij internet is elke winkel uit elk land op loopafstand, en dankzij corona hebben we meer tijd gehad om langs al die verschillende winkels te struinen. Hoekstra had groot gelijk dat hij Hema niet wilde helpen. Net als het icoon V&D kent iedereen de Hema, maar ‘de markt’ gaat liever voor goedkoop dan voor Hollands Glorie.
Er was ook dierennieuws, afgelopen periode zijn er wat Heckrunderen en Konikspaarden afgeschoten in de Oostvaardersplassen, terwijl er eigenlijk geen juiste vergunning voor was *smiley die met z’n ogen rolt* zul je zien dat mensen daar weer huiliehuilie over gaan lopen doen, jagers op niks af bedreigen, paardenkoppen op het Binnenhof neerleggen of zulk soort gekkigheid. Weet je welke alternatieven er zijn voor die dieren? Ofwel ze gaan dood van de ondervoeding, omdat er teveel dieren op een te klein gebied rondlopen, ofwel er moet bijgevoerd worden. Maar kostbare (land)bouwgrond enkel gebruiken om gras te oogsten voor dieren die in een natuurgebied lopen *smiley die tegen z’n voorhoofd tikt* als ik dat moet gaan uitleggen…
De laatste tijd werd er nogal geframed, zoals dat in mooi Nederlands heet. Het hele stikstofdebacle werd afgekort tot 1 vraag: willen we koeien of woningen? Ik stel voor dat frame iets aan te passen: willen we een mislukt natuurgebied of woningen? Dan kwam er tussendoor ook nog een berichtje voorbij dat er ideeën zijn om in de Noordoostpolder, ten noordoosten van de Oostvaardersplassen gelegen, een enorme zonneweide aan te leggen. In plaats van een woonwijk te bouwen waarbij alle daken ragvol liggen met zonnepanelen. Welk frame gaat er op het stuk land dat daar blijkbaar nu niks ligt te doen: willen we zonnepanelen of woningen? Het plan van BBB door laten gaan, met 300.000 woningen in de Oostvaardersplassen bouwen, en dan in de Noordoostpolder nog eens zo’n wijk neerzetten, in Zeeland een nieuwe kerncentrale bouwen, en dan staat het land er al een stuk beter voor.
Moeten we alleen nog even de discussie voeren of we met een helm op gaan fietsen.
Aan het einde van de werkdag in Muiden, mochten we bij de loswal nog een vrachtje zand laden voor een vaste klant in Obdam, om daarna via mooie dijkweggetjes naar de zaak toe te rijden, kleppen smeren en weekend vieren *smiley die in de lampen hangt* oftewel: bankhangen. Tussendoor nog even een wasje draaien, boodschappen doen, en verder bijkomen van die zware vijfdaagse werkweek.
Zondag lekker uitgeslapen, zodrekt samen met Wingman brunchen, en dan gaan we toch echt eindelijk een keertje samen een rondje toeren *smiley die zit te glunderen in z’n tuigje* het zonnetje schijnt al, hopelijk komt er straks wat temperatuur bij, en dan hebben wij een mooie dag vakantie in eigen land. Fijne zonnigdag alllemaal!
 crossen rondom de kruitfabriek){kind=link}